Brigadegeneraal Prof. Paul Ducheine doet als hoogleraar Military Cyber Operations aan de Universiteit van Amsterdam en aan de Defensie Academie onderzoek naar militair-operationele, bestuurlijke en juridische aspecten van digitale operaties en cyber security. Hierin focust hij op digitale oorlogsvoering, oftewel Cyber Warfare. Eén ding is duidelijk: aan specialisme geen gebrek! Wij spraken hem over zijn onderdeel “Defensie & Cybersecurity” tijdens bijeenkomst 2 van de specialisatieopleiding Cybercrime & Cybersecurity 2024.

Uw onderzoeksgebied is een hele mond vol. Zeer begrijpelijk te veel om over te brengen tijdens één college op 15 maart. Wat wordt uw focus tijdens het college?

"De kern van het college is het uitlichten van militaire rollen in digitale (on)veiligheid en verschillende soorten militaire digitale operaties (zoals inlichtingenvergaring en oorlogvoering via hacking). Ik ga in op de vraag waarom digitale onveiligheid de krijgsmacht raakt en welke rol de krijgsmacht zelf speelt in die digitale ruimte. Wat is de rol van de krijgsmacht in digitale operaties aan de ene kant en digitale veiligheid in zijn algemeenheid aan de andere kant?"

Welke praktische handvatten voor hun dagelijkse praktijk wilt u de deelnemers meegeven tijdens uw onderdeel?

"Binnen de digitale ruimte opereren verschillende onderdelen van de krijgsmacht. Ik geef inzicht in vanuit welk juridisch en bestuurlijk raamwerk (‘paradigma’) dit gebeurt. Bijvoorbeeld, door wat voor regime laat de militaire inlichtingendienst zich leiden en welk regime is leidend voor de krijgsmacht als zij oorlog voert.

Zo streef ik ernaar dat de deelnemers herkennen dat een bedreiging vanuit verschillende motieven vorm krijgt én het verweer daartegen op zijn beurt ook haar eigen vorm in kan aannemen. De vormen van verweer hanteren allemaal hun eigen spelregels. Denk aan de inlichtingendienst middels de Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten en het Oorlogsrecht gehanteerd door Krijgsmacht.

Als metafoor refereer ik graag naar een sporthal met allerlei gekleurde lijnen op de vloer van alle verschillende sporten. Iedereen bevindt zich in dezelfde ruimte, maar spelen allen voor verschillende teams. Net als in de sporthal overlappen of kruisen de vormen van verweer elkaar regelmatig. Het praktische handvat wat de deelnemers van mij ontvangen is het vermogen om de lijnen, de overlappingen en kruisingen te zien. Daarin maak ik direct een link naar het hier en nu aan de hand van de oorlog in Oekraïne."

De technologische ontwikkelingen gaan in rap tempo. Eenvoudig in te denken dat u daardoor ook geen dag stil staat. Wat is de grootste uitdaging binnen uw vakgebied?

"Mijn achtergrond is in Civiele Techniek, Rechten en Bestuurskunde. Dit maakt zelf snappen hoe de techniek werkt een uitdaging! Daarbij komt het doorgeven van deze kennis aan anderen die ook geen IT achtergrond hebben. Het helpt mij om veel samen te werken met mensen die juist wel heel technisch zijn.

Om de brug te slaan bij mijn kennisoverdracht maak ik graag gebruik van beeldspraak om zaken tastbaar te maken. Zoals de sporthal. Daarin zit weer zijn eigen uitdaging om de juiste beeldspraak te vinden: simpel, maar effectief. De intellectuele uitdaging voor mezelf ontstaat als mijn beeldspraak ter discussie wordt gesteld. Eigenlijk is er dus niks simpels aan."  

Wat is uw motivatie voor het delen uw kennis in deze opleiding?

"Om eerlijk te zijn wilde ik nooit het onderwijs in. Echter, sinds mijn eerste dag als officier bij de landmacht heb ik instructie (‘les’) staan geven. Nu, als hoogleraar, sta ik middenin het onderwijs. Ik ben op mijn woorden terug gekomen, want mijn drive nu is als je het kwartje ziet vallen. Daarom geef ik enkel live les, zodat ik in ieders ogen kan zien of hetgeen ik vertel aankomt. Mijn collega zei ooit “onderwijs is toneel”. Bij het geven van presentaties bestaat er geen schroom en zet je alle vormen van communicatie in om de kennis over te brengen. Doceren doe je vol overgave."

De eerste bijeenkomst van de specialisatieopleiding Cybercrime en Cybersecurity is op 1 maart. Aanmelden kan nog via: 

Klik hier voor moor meer informatie over en aanmelden voor de specialisatieopleiding Cybercrime en Cybersecurity 2024.