Luuk Esser is coördinerend beleidsmedewerker bij het Ministerie van Justitie en Veiligheid en rechter-plaatsvervanger in de Rechtbank Rotterdam. Binnen het ministerie is hij coördinator van het team dat zich bezighoudt met het bestrijden van seksuele misdrijven, kinderporno grafisch materiaal en mensenhandel. In 2019 is hij gepromoveerd op de strafbaarstelling van mensenhandel in Nederland (Universiteit Leiden). Al sinds 2014 verzorgt hij de fysieke vorm van de actualiteitencursus over mensenhandel, waar sinds corona de webinars zijn bijgekomen. Wij waren nieuwsgierig naar zijn verhaal!

Het webinar Actualiteiten Mensenhandel richt zich op het verlenen van diepgaande kennis over de wetgeving en de verhouding tot de rechtspraak van de Hoge Raad. Wat hoopt u daarnaast nog meer te bereiken?

"Ik hoop dat deelnemers weglopen met een sterke bewustwording dat mensenhandel wijdverbreid is. Mensenhandel is een veel breder begrip dan menigeen aanvankelijk denkt. De gemiddelde burger denkt bij mensenhandel aan de verkoop van mensen. Terwijl het primair gaat om de uitbuiting van mensen op veel verschillende manier. Bij mensenhandel is sprake van onvrijwillig, gedwongen werkzaamheden uitvoeren. Denk aan sectoren als champignonkwekerijen, asperges steken, prostituees, havenwerkers, thuisprostitutie, maar ook aan settings waar je niet zo snel aan denkt, zoals jongeren die worden gedwongen om drugspakketjes te vervoeren. Het varieert ook van mensenhandel op grote schaal tot 1-op-1 settings of kleine familiebanden. Alertheid bij juridisch professionals, maar ook mensen die een rol spelen in de signalering van mensenhandel is dus van groot belang.

Daarom nodig ik iedereen uit aan te sluiten en zich niet af te laten schrikken door de juridische invalshoek. Ja, ik ga juridisch de diepte in, maar probeer altijd te vertellen op een manier dat het ook voor niet-juristen te volgen is!"

U geeft aan dat de Hoge Raad de laatste tijd zeer actief is als het gaat om uitspraken op het gebied van mensenhandel. Wat is hier de aanleiding toe?

"Vooral zaken omtrent arbeidsuitbuiting buiten de seksindustrie hebben de Hoge Raad de afgelopen tijd uitgedaagd nadere criteria op te stellen over hoe om te gaan met mensenhandel in de wet. Arbeids- en criminele uitbuiting zijn atypische vromen waarbij de HR moet beslissen wat wel of niet onder mensenhandel valt. Tegenwoordig zien we steeds meer criminele uitbuiting voor strafbare feiten. Bijvoorbeeld jongeren die gedwongen drugspakketjes vervoeren. De wet is geen weerspiegeling meer van eisen die gelden voor mensenhandel. Dit is de reden waarom de HR het begrip nader heeft afgebakend."

Er vinden veranderingen plaats in de wet- en regelgeving. Richten deze veranderingen zich dan ook op deze weerspiegeling van eisen?

"Ja, de wetgever werkt momenteel aan een nieuwe strafbaarstelling van mensenhandel, met het doel om de wetgeving toegankelijker te maken en de strafbaarheid uit te breiden daar waar dat maatschappelijk gewenst wordt geacht. Vooral op het terrein van arbeidsuitbuiting wordt voorzien in een bredere strafbaarstelling."

Wat is uw persoonlijke motivatie voor uw specialisatie in het onderwerp mensenhandel?

"Het feit dat je nooit hoeft op te staan met de gedachte waarvoor je het doet. Achter de term mensenhandel gaat een heftige werkelijkheid schuil. In de wereld worden veel mensen slachtoffer van een enorme verscheidenheid aan vormen van mensenhandel. Door mijn bijdrage te leveren als docent streef ik ernaar bij de praktijk meer begrip te realiseren van hoe de wet en de rechtspraak in elkaar steken. Dit heeft uiteindelijk invloed op de slachtoffers. Het verbeteren van het leven van mensen, dat doe je. Daar heb ik geen motivatie voor nodig."

 

Luuk Esser kijkt ernaar uit het gesprek met u aan te gaan! Het mag duidelijk zijn dat mensenhandel een heel complex delict is. Daardoor is er veel ruimte voor interpretatie én veel ruimte voor discussie voor wat er wel en niet onder het begrip valt.

Sluit ook u aan om het gesprek te voeren? Meld u aan!